Nederland bereidt zich voor op megabedrijven
(overgenomen uit VILT 27/06/2006)
Een melkveebedrijf met 1.150 koeien, een quotum van 10 miljoen liter, 900 hectare voedergewassen en een zeer lage kostprijs van 21 à 22 cent per liter. Als het aan het Nederlandse Cowmunity- projectteam ligt, wordt dit binnen enkele jaren werkelijkheid bij onze noorderburen. Wil Nederland als typisch melkveehouderijland een rol blijven spelen in de wereld, dan zal een deel van de melkveehouderij internationaal op kostprijs moeten kunnen concurreren, menen de initiatiefnemers.
De Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en de landbouworganisatie LTO hebben samen de innovatiestichting Courage opgericht. Deze organisatie heeft samen met het InnovatieNetwerk van de Nederlandse overheid Cowmunity gestart. Daarbij wordt gezocht naar een melkveehouderij die op de werledmarkt competitief is op het vlak van kostprijs, en die tegelijkertijd een maatschappelijk draagvlak geniet. Wat betekent dat de projectpartners bijvoorbeeld het dierenwelzijn niet uit het oog verliezen.
Vorige week werden ten noorden van Zwolle vier verschillende varianten van grootschalige veehouderijbedrijven gepresenteerd: een high-tech en een low-tech systeem, telkens met en zonder weidegang. De landbouwers die bij de presentatie aanwezig waren, lieten hun voorkeur blijken voor een high-techbedrijf zonder weidegang, schrijft het Agrarisch Dagblad. In alle modellen is samenwerking met akkerbouwers vereist. Om 1.150 koeien te voederen, is immers zo’n 900 hectare nodig voor de teelt van ruw- en krachtvoeder. In de weidegang-varianten is ook 100 hectare grond nodig voor de grazende runderen. Ook met het oog op de mestafzet is samenwerking met akkerbouwers van belang, luidt het.
Verder staat het natuurlijke gedrag van de dieren centraal. Jan De Wilt van InnovatieNetwerk: "We willen de koeien houden in groepen van zo’n zestig dieren; het aantal waarin dieren nog onderscheid kunnen maken. De koeien krijgen onderdak in grote, lichtige en luchtige stallen met een opvallende architectuur. De bebouwde oppervlakte van zo’n bedrijf zal variëren van 4 tot 8 hectare aan bedrijfsgebouwen".
De bedrijven zijn verder volledig zelfvoorzienend voor energie, die wordt opgewekt in mestvergisters. Het megabedrijf biedt werk aan zeven tot dertien full-time arbeidskrachten. De Wilt: "Voor de ondernemers betekent dat ook socialere werktijden. Ze hoeven als boer niet meer van half zeven ’s ochtends tot acht uur ‘s avonds te zwoegen". Maar daar staat natuurlijk een stevig prijskaartje tegenover: een investering van maar liefst 23 tot 27 miljoen euro, wat alternatieve financieringsvormen vereist.
Toch zijn de initiatiefnemers ervan overtuigd dat er over twee tot drie jaar ergens in de Nederlandse akkerbouwregio’s dergelijke grootschalige bedrijven zullen ontstaan. De Wilt: "Er zullen ongetwijfeld ook groepen zijn die hiertegen in opstand zullen komen. We snappen dat het weerstand oproept. Het verdwijnende gezinsbedrijf, hectares vol bedrijfsgebouwen, de grootschaligheid, het binnenhouden van koeien… Maar wil je in Nederland melkveehouderij behouden, dan is schaalvergroting wel een ontwikkeling waar je in mee moet gaan"