Gevolgen in Zuid-Amerika
De volgende cijfers uit Brazilië spreken boekdelen:
- in 1991 stond er in Brazilië 9.743.000 hectare soja.
- in 2003 was dat al 21.244.000 hectare soja.
De plannen zijn om fors uit te breiden, Brazilië wil toe naar 100 miljoen hectare soja. Da’s 32 keer België.
De laatste 3 jaar werd er in Brazilië alleen al 70 000 km² ontbost. Dat is meer dan tweemaal de volledige oppervlakte van België die verdwenen is voor veeteelt en soja.
Niet alleen het Amazonegebied, ook de savanne (de cerrado) wordt volgestouwd met soja. Blairo Maggi, de grootste soja’boer’en gouverneur van Mato Grosso (deelstaat van Brazilië), bezit er meer dan 100.000 hectare soja.
En dit in de regio waar het Amazonegebied begint en ook de Pantanal, het grootste vogelreservaat ter wereld, ligt. Door de omliggende sojaproductie is de waterspiegel er nu dramatisch aan het zakken. Heel dit proces van illegale ontbossing en versoja-ing van het landschap is in handen van enkele grote multinationals zoals Cargill die de volledige keten in handen hebben. En hun laatste zorg is wel het milieu en de leefomgeving van de vele inheemse volken die door een brute en ongekende geldhonger compleet weggevaagd wordt.
Hieronder 3 foto’s uit Bolivië, waarbij een weg werd aangelegd dwars door een natuurgebied om soja naar de haven te voeren. Na enkele jaren zijn de eerste sporen van kolonisten te zien en na 10 jaar is het natuurgebied volledig ontbost.
Vervuiling door pesticiden
Op enkele jaren tijd worden ganse gebieden woud omgezet in soja-akkers, kilometers en kilometers lang. Het ‘beheer’ van de immense monocultuurvlaktes vraagt heel veel chemie. Om opbrengsten te verhogen gebruiken de sojaproducenten op grote schaal kunstmest en pesticiden wat problemen meebrengt voor het hele ecosysteem, zoals de toenemende vervuiling van het grondwater. Door onzorgvuldige toepassing van pesticiden komt vergiftiging bij arbeiders regelmatig voor. De combinatie van grootschalige ontbossing, erosie en vervuiling zorgt ervoor dat regeneratie en herstel van de oorspronkelijke flora en fauna op verlaten sojavelden een zeer langzaam – zo niet onmogelijk – proces is.
Ggo-soja versterkt de tendens naar intensieve en milieuverspillende landbouw
GGO-soja in Latijns-Amerika is Roundup Ready soja, die door ingrepen in het erfelijk materiaal, de genen, bestand is gemaakt tegen het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup. Hierdoor kan de boer het veld besproeien, zonder de teelt van de soja zelf in gevaar te brengen. De praktijk leert dat daardoor veel meer pesticiden gebruikt worden dan voor gangbare sojateelt. Hierdoor bestaat het gevaar dat onkruiden snel resistent zullen worden voor Roundup, wat zal leiden tot gebruik van nog meer en nog krachtigere onkruidbestrijdingsmiddelen. Boeren worden ook steeds afhankelijker van multinationals (zoals bv Monsanto) omdat ze jaarlijks zowel het zaad als het bestrijdingsmiddel bij hen moeten aankopen.
Werkloosheid
De grootschalige sojateelt is niet alleen een ecologische, maar ook een sociale ramp! De lokale teelten worden verdrongen door soja waardoor de mensen hun gezonde voeding en inkomen kwijtraken.
Waar grootschalige sojaproductie zijn intrede doet neemt de werkgelegenheid drastisch af. Terwijl voor traditionele landbouw 40 arbeiders per 200 ha nodig zijn, behoeft sojaproductie namelijk slechts 4 arbeider per 200 ha door vergaande mechanisatie. We zien dan ook dat het aantal familiale landbouwers steeds verder daalt.Geen land, geen werk, wel honger:
Door het verlies van landbouwgrond en toegang tot het bos of de savanne heeft de lokale bevolking minder mogelijkheden om voedsel te verbouwen of te zoeken. De lokale teelten worden verdrongen door soja waardoor de mensen hun gezonde voeding en inkomen kwijtraken. Hierdoor wordt de voeding eenzijdiger en lijden steeds meer mensen honger. Daarenboven verliezen ze hun werk op het land, waardoor hun inkomen wegvalt. Gedreven door honger en op zoek naar werk, trekken veel boeren en arbeiders naar de grote steden waar ze terechtkomen in de krottenwijken (favelas) aan de rand van de steden.
