Ga naar de inhoud
Image

Ondanks het feit dat de Belgische vleesproductie daalde in 2008 met ongeveer 1,5 percent, steeg de sojaimport van 1,7 naar 2 miljoen ton. Voor de Europese Unie gaat het over meer dan 30 miljoen ton soja. De situatie roept het beeld op van een losgeslagen trein.

Maar op 9 oktober 2008 namen de Vlaamse stakeholders op de veevoedermarkt een grote bocht. In het Vlaams Parlement kon de sector uit monde van vertegenwoordigers van Bemefa, de Nederlandse Akkerbouw Vakbond, Wervel, ILVO, Boerenbond, Frana en de HogeschoolGent horen hoe soja blijkbaar toch kan vervangen worden door lokale alternatieven.

vraag naar perskoek en olieEerder aangehaalde economische en technische beperkingen blijken plots niet meer op te gaan. Voor vele vlees- en zuivelproducenten liggen de alternatieve voederrecepten klaar en de Vlaamse Minister van Landbouw staat mee achter de recente keuzes. Dit wil echter niet zeggen dat verder onderzoek en veredeling overbodig is. Het tegendeel is waar. De opbrengsten en vooral de opbrengstzekerheden kunnen via veredeling en optimalisatie van teelttechnieken, waaronder mengteelten nog veel verbeterd worden. En boeren die aan de slag gaan met nieuwe eiwitteelten als industriële hennep moeten ook kunnen rekenen op onderzoek en begeleiding.

“Momenteel worden twee sporen tegelijk bewandeld”, lezen we in het vakblad Boer & Tuinder van 17 oktober: “Zoveel mogelijk duurzame soja aankopen en nog meer Europese plantaardige eiwitten produceren.” Nog meer plantaardige eiwitten dus dan de 1,5 % van het Europees areaal of 5 promille van het Belgisch areaal! Daar gaan we voor. Ook dit streefdoel kadert in de gezamenlijke verklaring van Boerenbond en de NGO’s om te streven naar meer regionale voedselsoevereiniteit (Wereldvoedseldag 16 oktober in het Belgisch Parlement). De consumenten en  boeren hier en in het Zuiden varen daar wel bij, of beter: zullen er wel bij varen. Eigenlijk moest het ook zijn: “Er zullen twee sporen tegelijk bewandeld worden”, maar kom, een beetje wishful thinking mag wel in deze nijpende situatie. ‘Duurzame’ soja aankopen is inderdaad ook een interessant spoor voor de toekomst. Alle soja moet niet vervangen, er kan gerust plaats zijn voor een eerlijke handel en een verantwoorde teelt. Maar eerst moet er nu nog duidelijk gesteld worden wat dat inhoudt. In eerste instantie werd reeds overeengekomen om over maatschappelijk verantwoorde soja te spreken, want ‘duurzaam’ kan je het moeilijk noemen al die ggo-contaminatie van de voeders, de gigantische monoculturen in Brazilië-Argentinië-Paraguay-Bolivia, het massale transport, de sociale en ecologische ravage in Noord- en Noordoost-Brazilië en –momenteel heel acuut– in Paraguay.

Maar er is dus licht aan het eind van de tunnel. Op de bulk van soja die wordt uitgevoerd zal deze beweging niet veel veranderen. Maar als enkele belangrijke invoerders in Europa samen de trein nemen van eigen eiwitproductie, kan dit een belangrijk signaal zijn met een invloed op de marktprijs en dus ook op de uitbreiding van het soja-areaal in problematische gebieden.

De onderhandelingen in Vlaanderen/België lopen als een trein, maar de schrik zit er bij de onafhankelijke organisaties altijd een beetje in dat de hele beweging een schijnbeweging is om het verlaten van de ggo-discussie toe te dekken. Hoewel er dan toch weer signalen zijn dat er nog openheid is om in de toekomst ggo-vrije soja te blijven aankopen. De vraag is inderdaad of we van maatschappelijk verantwoorde soja kunnen spreken als we de sojaproducenten gewoon overleveren aan het chemie-zaadmonopolie van Monsanto door geen ggo-vrije soja meer aan te kopen.

ir. Patrick De Ceuster , dagelijks bestuurder Wervel vzw

Op www.sojaconnectie.be komen boeren aan het woord over hun sojavrij bedrijf. Deze filmpjes kunnen ook op DVD gratis besteld worden bij Wervel, net als de brochures ‘eiwitten voor de toekomst ’, ‘soja, weet wat je eet ’, ‘kemp voor een koel klimaat ’ en ‘koolzaad, opstap naar duurzame landbouw ’.

De presentaties van de studiedag

(volledig dagprogramma)