Ga naar de inhoud
Actie bij Boerenbond - Foto Copyright Katrijn Van Giel

De Europese Unie importeert jaarlijks 39 miljoen ton soja, waarvan 20 miljoen ton uit Brazilië. Steeds vaker komt deze soja uit de Braziliaanse Cerrado, een ecosysteem van twee miljoen vierkante kilometer met een biodiversiteit die deze van het Amazonegebied evenaart. In Europa is het belang van de Cerrado nauwelijks gekend. De Cerrado wordt dubbel zo snel ontbost als het Amazonewoud, daarom voerde Wervel samen met een Braziliaanse delegatie actie.

Lees hieronder 10 redenen om de Cerrado te beschermen. De jaarlijkse ‘Werelddag voor de strijd tegen Verwoestijning en Droogte’ (17 juni) staat in het teken van de Degradatie van Gronden voor Duurzame Landbouw. De expansie van soja-monoculturen in de Cerrado is daar een schoolvoorbeeld van. De sojakoorts verandert het klimaat, treft de inheemse bevolking en de kleine boeren hard. Nochtans willen zij juist met de soortenrijkdom van de Cerrado een duurzame economie opbouwen.

Aan beide kanten van de oceaan kennen we grote ecologische en sociale problemen: overzee worden hele bevolkingsgroepen verjaagd en langzaam vergiftigd, bij ons verkeert de intensieve veeteelt al jaren in crisis. Vooral de grondloze varkenssector, die zich volstrekt afhankelijk maakte van de ooit goedkope soja, wordt getroffen door een ijskoude sanering. Bovendien veroorzaken de alomtegenwoordige maïsmonoculturen hier bij ons, samen met het verdwijnen van leguminosen in de teeltrotatie een voortdurende degradatie van onze landbouwbodems. Leguminosen zijn planten die luchtstikstof vastleggen en eiwitrijke gewassen produceren, zoals erwten, luzerne, lupine, bonen, klaver,… Terug actief inzetten op eigen eiwitwinning herstelt niet alleen de bodemvruchtbaarheid, maar maakt tegelijk de Europese landbouw robuuster en minder afhankelijk van overzeese soja en fossiele brandstoffen.

Braziliaanse delegatie na overleg met de landbouwadministratie in BrusselDe Vlaamse overheid en de koepel van de mengvoederindustrie Bemefa ondertekenden al in 2010 een principeakkoord om alternatieve eiwitten te stimuleren. Daarin zou een inventaris gemaakt worden van de alternatieven. Wervel wacht al jaren op deze inventaris. In maart vroeg het Europees Parlement nog met aandrang aan de Commissie een plan voor meer eiwitten op Europese bodem. Wervel voerde dan ook samen met een delegatie Brazilianen de druk op bij alle actoren die de brief aan het Europees Parlement in maart 2012 niet ondertekenden: Boerenbond, en hun Europese koepel COPA-COGECA, mengvoederfederatie Bemefa en hun Europese koepel, FEFAC. Ook met de top van de landbouwadministratie en de Vlaamse minister bevoegd voor landbouw Kris Peeters werd de thematiek besproken.

Ter gelegenheid van deze internationale dag lanceert Wervel de Cerrado-onderlegger. Hij stelt de ontbossing en verdroging van de Cerrado aan de kaak, en ontmaskert de slogan ‘Vlees van hier? Met plezier’ die in Vlaanderen als Boodschap van Algemeen Nut in de ether gaat. Het leeuwendeel van het ‘vlees van bij ons’ teert immers op de import van overzeese grond en water, nodig voor soja. Met greenwash komen we er niet.

De oplossing ligt voor de hand: een versnelde omschakeling van intensieve vleesproductie naar gemengde productie van dierlijke en plantaardige eiwittten op onze bodems. Dat kan meer opleveren voor meer producenten. Bovendien is de voedingsindustrie er klaar voor want de consument schakelt stilaan over. De producenten moeten veel beter omkaderd worden om deze moedige, maar nodige stap te zetten.


Tien redenen om de Cerrado te beschermen

  1. Cerrado en Caatinga vormen 1/3 van het nationaal territorium van Brazilië.
  2. Deze twee natuursystemen zijn onmisbare ecologische schakels in het land.
  3. De ontbossing in de Cerrado is vandaag twee keer groter dan in het Amazonegebied.
  4. De belangrijkste rivieren van Brazilië ontspringen in de Cerrado.
  5. Het ondergrondse waterreservoir Guarani is voor de aanvoer van water afhankelijk van gebieden in de Cerrado.
  6. De regen en de rivieren in centraal-Brazilië zijn cruciaal voor de energievoorziening. Ongeveer 95 % van de Brazilianen zijn hiervan afhankelijk.
  7. Nergens ter wereld vinden we dergelijke natuursystemen met zo’n hoge biodiversiteit.
  8. De plaatselijke bevolking kan een gezonde economie uitbouwen op basis van de honderden soorten vruchten uit de regio.
  9. In de Cerrado overleven veel soorten die bedreigd zijn door de vernietiging van het Atlantisch Woud.
  10. Als de Cerrado en de Caatinga ten ondergaan, dan zijn de andere ecosystemen ook bedreigd.


Media-aandacht Cerrado-actie doet Boerenbond reageren

Verwoestijning - coverage in De Standaard 18 juni 2013De Cerrado-actie kwam paginagroot in De Standaard van 18 juni. Dat zette Boerenbondvoorzitter Piet Vanthemsche aan tot een reactie in Boer&Tuinder dezelfde week:


Een klein stukje kafka. Vorige maandag vielen er onaangekondigd enkele actievoerders binnen in het Boerenbondkantoor in Leuven. Ze hadden een spandoek bij met de leuze: ’Soja-import doodt mens en bodem’. Toen een medewerker van Boerenbond informeerde welke vereniging de actievoerders vertegenwoordigden, bleken zij dat niet te weten. Later op de dag kregen wij een e-mailbericht van de vzw Wervel met als bijlage een persbericht en de melding dat de actievoerders blijkbaar vergeten waren om dat bij ons af te geven. Geef toe, er valt een groepje binnen, ze weten niet wie ze vertegenwoordigen en ze vergeten hun boodschap af te geven. Het enige wat ze wilden, was een foto die de dag nadien in de kwaliteitskrant De Standaard verscheen. Wat ons doet vermoeden dat de actievoerders ingehuurde acteurs waren. Nog een geluk dat ze geen verkeerd adres gekregen hadden. Maar alle gekheid op een stokje, men wil hier doen geloven dat Boerenbond niet pleit voor meer plantaardig eiwit van Europese bodem. Niets is minder waar, we werken al een aantal jaren samen met Bemefa aan een plan om alternatieve eiwitten te promoten en om duurzame soja in te voeren. Jammer dat de ‘actievoerders’ dit vergaten te vermelden. Gelieve ze de volgende keer iets beter te briefen.



Wervel is blij dat de Boerenbondvoorzitter De Standaard een kwaliteitskrant vindt (zie ook hier!) en stuurde volgend antwoord:

Geachte heer Vanthemsche,

Dank om in het voorwoord van Boer&Tuinder aandacht te besteden aan de actie van 17 juni bij Boerenbond.


Spijtig dat u niet goed bent gebrieft door uw collega’s in de eetruimte. De actie was inderdaad chaotisch, dat was ook het opzet. We probeerden de chaos van een gewelddadige landverhuizing ‘live’ bij jullie te brengen met ‘gewonde’ mensen waaronder iemand uit het getroffen gebied. Dat de actievoerders niet zouden geweten hebben wie ze vertegenwoordigden, klopt niet. Niemand van de actievoerders werd ingehuurd. Het zijn stuk voor stuk mensen die zich reeds geruime tijd onbaatzuchtig inzetten voor een betere wereld.


De woordvoerder onder hen verklaarde luid en duidelijk dat het een actie van Wervel betrof en er werd informatie uitgedeeld met luchtfoto’s van de ontbossing waarop Wervel als verantwoordelijke uitgever vermeld staat (nvdr: de Cerrado-onderlegger, ook middenin Wervelkrant 4/2012). De woordvoerder tijdens de actie werkte jarenlang op academisch niveau rond de intensieve veehouderij. Hij vermeldde duidelijk dat er rond de sojaproblematiek niet genoeg wordt gecommuniceerd en dat veeteeltbedrijven veel proactiever moeten gestimuleerd worden richting lokale voeders.


De actie draaide niet enkel rond de foto in de krant, maar rond het sensibiliseren van de medewerkers van Boerenbond over de urgentie van de zaak. Dat de pers aandacht besteedt aan maatschappelijk relevante thema’s kunnen we alleen maar toejuichen.


met vriendelijke groet,

Het Wervelteam

images/stories/eiwittransitie/actieboerenbondleuven.png