Welkom in Groningen
Na 22 jaar blikt Herman Verbeek, medebezieler van Wervel terug en vooruit op waarom Wervel bestaat. Hij nodigt ons uit in zijn eenmansabdij in de zomer om Moeder Aarde te bezingen. De reis vindt plaats 6-8 juli 2012, meer info bij luc AT wervel.be
De geboorte van “Wervel” staat mij nog heel helder voor ogen, voor altijd. Luc Vankrunkelsven had in het bezinningscentrum van de abdij Averbode boerinnen/boeren en consumenten bijeengebracht. Geen verhaal is meer waar dan een eigen verhaal, van eigen ervaringen, van eigen leven. Boer en boerin vertelden van hun bestaan, van de achtergronden van de uitbuiting waaraan boeren familiebedrijven blootstaan. Daar hadden de consumenten nog nooit van gehoord. En boer en boerin begrepen hoe consumenten in de supermarkt alleen nog prachtig verpakte vervreemding kochten, ver van de realiteit waarin dieren moesten leven en planten chemisch werden “opgewerkt”.
Dat gedenkwaardige weekend in de abdij bracht als gezamenlijke conclusie dat beide uitersten van de voedselketen, primaire agrarische producent én gemanipuleerde consument, in hetzelfde systeem gevangen zitten. De kanker zit in het midden van die steeds complexer gemaakte keten, in vrije markt-ideologie; in geld maken, waarvoor voedsel geen doel is maar middel; in doorgeschoten technologie die leven reduceert tot objecten; in politiek beleid dat dan die credo’s gehoorzaamt. Het centrale geloofsartikel was en is: groei, driemaal groei.
Boer en boerin moeten dure productiemiddelen kopen en ze moeten nog meer produceren, voor relatief en absoluut steeds lagere prijzen. Consumenten grijpen uit de diepvries een rose in cellofaan verpakt stukje vlees en weten niet van herkomst en van toestanden in de bio-industrie.
Het weekend in Averbode is nu meer dan 22 jaar geleden. Mensen gingen huiswaarts met het voornemen: bij deze gesprekken moet het niet blijven, dit is een begin. Ieder afzonderlijk zijn we machteloos. Alleen door belangengroepen bijeen te brengen kan macht worden gevormd, van praktisch gedrag op de boerderij tot in de keuken van de stadsmens. Boerin en huisvrouw, boer en werknemer in de stad zijn de ouders van Wervel.
Macht is bang voor macht. Want dan moet macht worden gedeeld. Als producent en consument samen breuken veroorzaken in de voedselketen, kunnen de gezondheidsproblemen, de natuuruitputting, de vernietiging van boerenkennis en -ervaring, de honger in de wereld, echt worden aangepakt.
Een verschrikkelijk lange weg. Lange adem, onverzettelijkheid, het levendig houden van de geestkracht, en nog zoveel meer is nodig om in het monopolistische liberale wereldsysteem bressen te slaan.
Als ik Luc Vankrunkelsven met zijn vouwfietsje zie rondgaan in Vlaanderen en tot Brazilië toe, dan denk ik altijd weer aan die andere norbertijner pater, Gerlachus van der Elzen, van de Abdij van Berne/Heeswijk in het Nederlandse Brabant. Hoe die, in de crisistijd van de jaren ’20- ’30, op zijn fietsje naar de boerenhoeven reed, de boeren samenbracht in het parochiehuis bij de dorpskerk en de boodschap bracht: laat je niet meer uitbuiten, vorm coöperaties voor aankoop van voer, voor levering van melk, enz. Richt eigen kleine boerenleenbanken op, steun elkaar met boerengeld!
Zo zou het opnieuw kunnen. De oude boerencoöperaties zijn in hun tegendeel verkeerd, het zijn mondiale ”spelers” geworden, die een monopoly spelen dat drie slachtoffers maakt: arbeid, armoede, aarde. Vandaag zijn er nieuwe coöperaties nodig van boer en boerin en consument, samen met milieubeweging en wereldvoedselbeweging. De groeiende onvrede van de burger, die de toekomst ziet dreigen, moet georiënteerd worden in heldere en scherpe analyses en alternatieven. Als de mondiale lente van de “Occupy-beweging” een vroege dood lijkt te sterven, dan is het omdat de oorzaken van de wereldcrisis niet gediagnosticeerd worden. Geen diagnose, geen therapie.
Wervel organiseert in juli een bezoek aan Groningen. Daar is geen abdij als in Averbode. Ik bewoon een “eenmansabdij”. Daar ben ik broeder portier, gastenpater, keukenbroeder, cantor, prior en abt. En we hebben het goed samen…
Graag nodig ik u uit om op zaterdag 7 juli ’s ochtends te komen zingen uit de nieuwe bundel: “Liedboek van Aarde”. Hoofdpersoon in deze zangen is Moeder Aarde, een mythische naam voor haar die alle leven baart en voedt, op afstand verwarmd door het licht.
Herman Verbeek